Yükselen E-Ticarette yeriniz var mı?

E-ticaret yükselişte ve herkes bu yükselişten bir pay almaya çalışıyor. Ancak e-ticaret sadece akıllı telefon ya da bilgisayarla girilen uygulama ya da web sitesinde ürünlerin fotoğraflarını gösterip sipariş almaktan ibaret değil. Doğru ürünün zamanında tüketiciye ulaştırılması ve bunu yapmak için lojistik entegrasyonundan stok yönetimine kadar birçok konunun hassasiyetle ele alınması gerekiyor. Bunu başarmanın ortaya çıkaracağı sonuçlar ise, her zamankinden daha büyüleyici oluyor çünkü e-ticaret hızlı tüketim malları başta olmak üzere her alanda hızlı bir büyüme kaydediyor. Sonuçları daha çarpıcı hale getiren ise, fiziksel dünyadaki daralma.  

Great Place to Work Enstitüsü’nin 124 şirket yöneticisi ile yapılan anketin sonuçlarının yansıtan “Care In Action COVID-19” anketi, pandemi sürecinde e-ticaret sektörünün finansal olarak yüzde 100 yükseliş yaşadığına işaret ederken karşılaştırma açısından araştırmadaki bir diğer veriye dikkat etmekte yarar var: servis sektöründeki daralma yüzde 92. Konunun büyüme tarafına dönersek, hızlı tüketim malları (FMCG) tarafında büyüme daha da şiddetli olması göze çarpıyor.

Nielsen, Türkiye’de pandemi öncesi dönemde yüzde 57 olan online FMCG büyümesi, Covid-19 döneminde yüzde 159, Yeni Normal’de ise yüzde 130 olarak gerçekleştiği değerlendirmesini yapıyor. Bu oranlar Avrupa’nın iki katını aşmış durumda.

Avrupa’da, pandemi öncesi yüzde 9 seviyelerinde iken Covid-19 döneminde yüzde 65, Yeni Normal’de ise yüzde 46 şeklinde oldu. Yeni Normal’de en hızlı büyüyen online FMCG kategorileri ise, ağda ve tüy dökücüler, saç boyası, çay, hazır kahve, saç kremi, diş macunu, Türk kahvesi, hamile & emziren ek besinleri, hijyenik pedler ve çamaşır suyu olarak karşımıza çıkıyor.

Bu tablo, insanların izolasyon koşullarında ve kalabalık market ortamlarından uzak durma eğiliminin güçlü olduğu durumlarda temel ihtiyaçları için online’a hızla kayabildiklerini ve kadınların burada daha hızlı hareket ettiğini gösteriyor.  

Nielsen APAC EEMEA Türkiye Analitik Danışmanlık Kıdemli Başkan Yardımcısı Didem Şekerel Erdoğan’ın, offline kanala nazaran online’daki fiyat hassasiyetinin çok daha yüksek olduğu ve tüketicilerin online’da daha büyük gramajlı ürünleri tercih ettiğine ilişkin yorumları, büyüyen pazardaki tüketici davranışlarını anlamak açısından değer taşıyor ancak anlamak yeterli değil. Yeni dönemde e-ticaretin stratejiden başlayarak araçlarına kadar yeniden şekillendirilmesi birçok şirket için zorunluluk.

Büyük resme bakıldığında, COVID-19 ile birlikte bütün dünyada e-ticaret harcamalarının artmasına karşın tüketici harcamalarının genelinde bir durağanlaşma yaşandığı görülüyor. Bu durum konunun sürdürülebilirlik açısından değerlendirilmesini ve karlılık ekseninde bir analiz yapılmasını gerektiriyor. E-ticaretin temel stratejisinde yer alan trafik, geri dönüş oranı ve sepet büyüklüğü faktörlerinde kazanmak hala önemli kriterler olarak değerini koruyor.

Bununla birlikte Didem Şekerel Erdoğan’ın altı başlık altında topladığı noktalar geleceğe dönük olarak odaklanılması gereken önemli konulara işaret ediyor. Bunlar,

• Tüketici davranışları ekseninde kategorilerin yeniden tanımlanması
• İletişim için sosyal medya ve Youtube gibi gelişen dijital kanallar üzerine yoğunlaşılması
• Tüketici için birim fiyatın daha şeffaf hale getirilmesi
• Canlı yayında satış (live streaming)
• Gelişen ürün-fiyat tercihleri ekseninde premium ürünler gibi çeşitlenmelere gidilmesi
• Online’a/üyeliğe özel ürün çeşitliliği oluşturmak

şeklinde sıralanıyor.

Özellikle son madde müşteri sadakati sağlamak açısından büyük önem taşıyor ki pandemi sonrası dönemde istikrarını korumak isteyen işletmelerin buna ciddi biçimde ihtiyacı olacak. Bir diğer önemli konu ise, çıkış yani kullanıcının ödemesini rahatça yapıp güvenlik sorunu yaşamayacağından emin olarak sistemden çıkış yapması. Bunun kullanım kolaylığı ve güvenlik olmak üzere iki boyutu bulunuyor. Güvenlik tarafında ödeme altyapıları seçilirken güvenlik sertifika standartlarına sahip ve yeni teknolojilere yatırım yapan ödeme sağlayıcıların tercih edilmesi, sadakati belirleyen güvenin güvenlik boyutunda kritik önemde. Kullanım kolaylığı tarafında ise, ödeme altyapılarının çok sayıda bankayla entegre olması ve kullanışlı bir arayüz sunması önem taşıyor.

Sadece sistemden çıkış süreciyle kısıtlı olmamakla birlikte önem taşıyan bir diğer konu da, tüketicilerin alışveriş yaptıkları şirkete rahatça ulaşabilmesi. Herhangi bir sorun anında verilecek destek, müşterinin içeride tutulmasını sağlamanın yanında orta vadede tekliflerde bulunulduğunda daha kolay olumlu yanıt alınması üzerinde de etkili olacaktır. Bu aynı zamanda yükselen e-ticarette daha kalıcı bir oyuncu olmanıza da hizmet edecektir.

Kerem Özdemir