E-Ticaret Bilgi Sistemi (ETBIS)

Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBIS) hakkında konuşacağız. Sunumumuzda neden bahsedeceğimizi, sistemin ne olduğunu, hangi amaçla kurulduğunu, kimlerin kayıt olması gerektiğini, nasıl kayıt olunabileceğini ve burada beyan edilmesi gereken bilgileri ele alacağız. Öncelikle ETBIS'in ne olduğundan bahsedelim.

ETBIS, e-ticaret ekosisteminin büyümesiyle birlikte, bu alanda bilgi almayı, yapılan işlemleri kayıt altına almaya, e-ticaret verilerini toplamaya ve devletin doğru e-ticaret politikaları üretmesini sağlamaya yönelik oluşturulmuş bir platformdur. Kısacası, Türkiye'deki e-ticaret ekosisteminde istatistikler ve doğru veriler oluşturarak, bunları kamuoyuyla paylaşmak ve eksik noktaları tespit edip önlemler almak için devlet tarafından kurulmuş bir sistemdir. Bu sistem, Ticaret Bakanlığı tarafından denetlenmektedir. Peki, burada ne yapmamız gerekiyor? ETBIS'e kayıt yükümlülüğü olan şirketlerin belirli aralıklarla kayıt olması ve bazı bildirimlerde bulunması gerekmektedir.

Peki, kimler kayıt olmalı? Buna bir göz atalım: İlk olarak, kendi markanız altında ürün satan ve bir e-ticaret platformuna sahip olan bir hizmet sağlayıcıysanız, yani kendi web sitenizde ürünlerinizi satıyorsanız, buraya kayıt olmanız gerekmektedir. Eğer bir aracı hizmet sağlayıcıysanız, yani birden fazla satıcıyı bir araya getiren e-ticaret platformları gibi bir rol üstleniyorsanız, yine kayıt olmanız gerekmektedir.

Ayrıca, yurt içinde bulunmanıza rağmen yurt içinde faaliyet göstermeyip yurtdışındaki bir aracı hizmet sağlayıcı üzerinden faaliyet gösteriyorsanız, yine kayıt yükümlülüğünüz bulunmaktadır. Ancak, dikkat etmemiz gereken nokta şudur: E-ticaret platformuna ilişkin açıklamalarda bazı istisnaların olduğu belirtilse de, mevzuattaki durum gereği her türlü hizmet sağlayıcının kayıt olması gerekmektedir. Bu konuda bazı belirsizlikler olabilmektedir, özellikle küçük ölçekli firmalardan bazen bu bilgileri kurum talep etmeyebilir veya bakanlık ihtiyaç duymayabilir. Ancak, mevzuattaki durumun her türlü hizmet sağlayıcısını kapsadığını bilmek önemlidir. Tabii ki, kayıt yükümlülüğünüz varsa, kaydı nasıl alacağınızı anlatabilirim. Çok basit, e-ticaret.gov.tr adresinde ETBIS giriş adında bir ekran bulunmaktadır. Eğer şirketinizin yetkilisiyseniz, gerekli bilgileri doldurarak buradan kaydolabilirsiniz.

Tamam, yükümlülüğünüz var ve bir hizmet sağlayıcı veya e-ticaret platformu işletiyorsunuz ve birçok satıcı veya sağlayıcı sizin sitenizden ürün veya hizmet satıyor. Peki, hangi bilgileri beyan etmeniz gerekiyor? Bu bilgiler genellikle bakanlık tarafından değiştirilebilir veya genişletilebilir, ancak belirli bir şablon bulunmaktadır. Belirli aralıklarla bu bilgilerin bir kısmını girişte beyan etmeniz gerekmektedir. Bu beyanlarda kendinizi tanıtan bazı bilgiler vermeniz, hangi tür ürünler sattığınız, sıfır mı yoksa ikinci el mi sattığınız, fiziksel mağazanızın olup olmadığı, hangi ödeme yöntemlerini kullandığınız, hangi ödeme sistemleri ve kargo firmaları ile çalıştığınız gibi birçok detaylı bilgi sorulmaktadır. Bu bilgiler istatistik amaçlı olarak kullanılmakta olup ayrıca bakanlık, sizin e-ticaret sisteminizdeki alışveriş verilerini belirli kriterlere göre istatistiksel olarak kullanmak üzere sizden alabilir ve bu istatistikleri ETBIS üzerinden yayınlayabilir.

Peki, eğer böyle bir yükümlülüğüm var ve ETBIS'e kayıt olmadım, bunun bir yaptırımı var mı? Evet, her yıl bu konuda para cezaları uygulanabilir. Cezalar, oranlara bağlı olarak değişebilmekle birlikte 2020 itibarıyla yaklaşık 9.500 TL ile 38.000 TL arasında idari para cezaları uygulanabilir. Şu anda belki aktif olarak uygulanmamaktadır, çünkü sistem yeni olabilir, ancak bakanlığın bu konuda para cezası verme yetkisi bulunmaktadır. Bu nedenle buna dikkat etmek önemlidir. İşte ETBIS bu şekildedir.