9. Endüstri 4.0 Ne Getiriyor?

Mini video eğitimimizin 5. Bölümünde endüstri 4.0'ın ne anlama geldiğini, nasıl hazırlanmamız gerektiğini, ne yapmamız gerektiğini, sektörlerin nasıl değiştiğini, üniversitelerin nasıl değiştiğini ve insan kaynaklarının nasıl değiştiğini kısaca ele alalım. 5. videomuzun başlığı "Endüstri 4.0 İş Dünyası için Ne Anlama Geliyor?" Şu bir gerçek ki endüstri 4.0, tüm dünyada dört ana trendde ilerlemektedir.

 

Birinci trend "iş sektörlerinde değişimdir.’’ Yeni sektörler ortaya çıkmaktadır, üç boyutlu imalat sektörü gelişmektedir, artırılmış gerçeklik firmaları ortaya çıkmaktadır, lojistik şirketlerinin sayısı artmaktadır ve cep telefonlarıyla ürünlerinizi kapınıza getiren yeni firmalar ortaya çıkmaktadır. Bu da iş sektörlerinde çeşitliliğin artacağı ve bugün olmayan birçok sektörün 2030, 2040, 2050 yıllarına doğru ortaya çıkacağı anlamına gelmektedir.

 

İkinci değişim trendi iş sahasında, yani fabrikalarda ve ofislerde meydana gelmektedir. Dijitalleşme bu alanda daha da önem kazanacak, sistemler dijitalleşecek, insan-zeki makine arayüzleri geliştirilecektir ve yeni yönetim tarzları ortaya çıkacaktır. Bu yönetim tarzları daha karlı olacak ve ekonomi tamamen dijitalleşecektir. İlk videomuzda da belirttiğimiz gibi e-devlet, akıllı devlet ve akıllı operasyonlar gibi konuları bu alanda düşünebiliriz. Uzaktan eğitim de bu kapsamda değerlendirilebilir. Uzaktan eğitim, uzaktan sınav yapma, uzaktan işleri tamamlama ve uzaktan üretimi yönlendirme gibi konuları içermektedir.

 

Üçüncü trend, kayıpların azaltıldığı bir döneme girildiğini göstermektedir. Maliyetleri azaltmanın en yaygın yöntemlerinden biri olan kayıpların azaltılması da dijitalleşme ve robotlaşma sayesinde gerçekleşecek, iş alanlarında kayıplar daha da azalacaktır.

 

Son trend ise dijital platformlar, sosyal medya araçları, Facebook, Instagram, Snapchat, LinkedIn, YouTube ve Twitter gibi araçları şirketlerimizde daha üretkenlik ve verimlilik amacıyla kullanmaya başlayacağımızı göstermektedir. Demek ki endüstri 4.0, sadece o 9 teknolojiden ibaret değildir, aynı zamanda bu trendleri de anlamamız gerekmektedir. Bu dört ana trendi çok iyi anlamamız gerekiyor.

 

Peki, başka ne anlama geliyor? Bunlara örneklerle tek tek bakalım. Birinci anlamı, üretim ve imalat hatlarında mavi yakanın taşıdığı çipler aracılığıyla iletişimin daha iyi olacağına inanıyoruz. Bu uygulamalar zaten başlamış durumdadır. Mavi yakanın, operasyona yakınlığı, aldığı ürünün arabaya yerleştirilebilme uyumu, yanlış taşımaların önlenmesi, forkliftin ürünleri düzgün bir şekilde taşıması, robotlar aracılığıyla bilgi aktarımı ve yönetimin tüm bu süreçlerden haberdar olarak ikaz yapabileceği bir yapay dünya oluşmaktadır. Üretim ve imalatta büyük değişiklikler yaşanacak ve buna üretim 4.0 diyoruz. Bu alanda birçok sensör ve yazılım geliştirilmeye başlanmıştır.

 

Diğer bir alan da tarım 4.0'dır. Traktör kullanan bir çiftçi, anlık hava raporlarını, anlık nemi, sürdüğü toprağın kalitesini, toprakta virüs olup olmadığını, gübreleme zamanını ve diğer birçok faktörü görebilecektir. Bu da tarım 4.0'ın geleceğin en büyük teknolojilerini içerdiği anlamına gelmektedir. Sulamadan tohumlamaya ve hasadın toplanmasından böceklere karşı mücadeleye kadar bir devrimle karşılaşacağız. Buna "Tarım 4.0" diyoruz. İlaç sektörü ve biyomedikal sektörü, 4.0 teknolojilerini en çok kullanan sektörlerden biridir. Özellikle COVID-19 döneminde, virüsle etkileşen vücudumuzdaki hücrelerin simülasyonları oldukça başarılı bir şekilde yapılmaktadır. Bu sayede virüsün nereye gideceği, hangi hücreye gitmemesi gerektiği, ne yapılması gerektiği ve hangi ilacın bunu önleyebileceği konularında birçok çalışma yapılmaktadır. İlaç sektörü, tıbbi cihaz sektörü ve kimya sektörü, 4.0'dan en çok etkilenen sektörler olacaktır. Sadece satış elemanları bile bundan etkilenecektir.

 

Cep telefonlarından ürünlerin üç boyutlu olarak gösterilebildiği hatta müşterinin "Al sana izin ver, seni ürünün içine yerleştireyim ve gezinti yaparak ürün hakkında karar ver" dediği bir satış süreci bile başlamıştır. Müşteriyle yapılan görüşmeler bile takip edilen bir dünyada, yeni bir Business 4.0'a hazırlanmaktayız. Bunun yanı sıra mavi yakanın bu sürece daha fazla entegre olması gerekmektedir. Özellikle ülkemizde ve bazen Avrupa'da bile görüldü ki robotların gelmesiyle işsizlik artmayacak, aksine daha fazla mavi yaka çalışana ihtiyaç duyulacak. Bunun sebebi ise sektörlerin büyümesidir. Sektörler büyüdükçe nitelikli insanları yetiştirmemiz gerekmektedir. Bu nedenle mavi yakanın performansı, endüstri 4.0 teknolojileriyle daha da geliştirilecek ve performans değerlendirme sistemleri daha üst seviyelere çıkacaktır. Mavi yaka, endüstri 4.0'da verilerle çalışmayı öğrenecek ve beyaz yaka da bu beceriyi kazanacaktır. 90'lı yıllarda bu kadar veri bulunmazken, bugün big data sayesinde verimli bakım çalışmaları yapılabilmektedir. Kişisel verilerin kullanımı yaygınlaşacak, ancak bu KVKK (Kişisel Verilerin Korunması Kanunu) kurallarına uyumlu bir şekilde gerçekleşmelidir. Sosyal ağlar, arama motorları, şifreler ve sokaktaki kameralar gibi birçok alan da kişisel verilerin izlenmesiyle ilgili uygulamalar yapmaktadır.

 

Ülkemizde şu anda 24 saat boyunca nereye gittiğiniz izlenmektedir. Bu durum yurtdışında daha da yaygınlaştırılmıştır. COVID-19 döneminde Güneydoğu ve Asya ülkelerinde, hastaların belli bir yere gitmemesi için bile bu tür uygulamalar yapıldığı bilinmektedir. Tüm bu veriler bulutta saklanmaktadır. Yani yeni dünyada artık yalnız değiliz, sürekli olarak izleniyoruz.

Prof.Dr. Ruhi Kaykayoğlu ・ 8 dk