Sanal şirket değil, uyum sağlayan dijital şirket

Sanal şirket diye anlatmaya başlayınca garip kaçtığını biliyorum ama bu benim suçum değil, “virtual” sözcüğünü İngilizce’den sanal diye çevirenlerin suçu. COVID-19 sonrası süreçte evden çalışmanın da işin içine girmesiyle ofisler, hayalet ofise dönerken şirketler de çok noktaya yayılmış “sanal” işletmelere dönüştü. Bu noktaların, geçmişte ofisin sağladığı gibi insanların birbirlerine konuşma mesafesinde olmasını sağlayacak şekilde “sanal” bir organizasyon altında toplanması, performansı ciddi biçimde artırma gücüne sahip ve bunu sağlayan iletişim altyapı çözümleri mevcut. Üstelik bunlar çok yeni değil ama COVID-19 ile daha gerekli hale geldiler ve daha ileri teknoloji kullanan çözümler piyasada bulunuyor.

Üstelik bunlar aslında çok aşina olduğumuz çözümler. Benim gençliğimde “tercihli yol” diye bir uygulama vardı. Otobüs buraya girdiğinde, kendisine tahsis edilmiş bu yolda trafiğe takılmadan kendi güzergahında ilerliyordu. Ancak bu genellikle tam bir sanal özel ağ (VPN) çözümü gibi değildi. Otobüsler, bu belirlenmiş yolları kullanıyorlardı ancak bu özel alana başka araçların girmesini engelleyen tek mekanizma “Girilmez” yazan ya da bunu gösteren  trafik işaretleriydi.

Bugünkü İstanbul metrobüs sistemi VPN’e daha fazla benziyor. Metrobüs hattında, yolun etrafının bariyerler ve tel örgülerle çevrilmesi sayesinde izin verilenler dışında araçların yola girmesinin engellenmesinin yanında kartlı kontrol sistemi ile bu özel alana girecek yolcuları da belirlemek mümkün oluyor. Yani size ayrılan yola sadece sizin belirlediğiniz araçlar ve insanlar giriyor.

Bunun faydalarını görmek zor değil, metrobüs kullananlar zaten biliyor. Hızlı, sıkışmaya takılmadan, aksama yaşamadan noktalar arasındaki yollarda gidip gelmek mümkün olurken yani kesintiye ya da aksamaya muhatap olmadan rahatça haberleşirken “sanal” dünyada olmak fazladan bir avantaj da sağlıyor. Kapasiteyi ayarlayarak metrobüslerin içindeki balık istifi olma sorununu ortadan kaldıracak sayıda aracı da yollara çıkarmak ve bunları birbirine çarptırmadan rahatça iletişim kurmak VPN ile hiç dert değil.

Daha teknik tanımlamada, iki sistemin uzaktan güvenli şekilde bağlanmasını sağlayan hizmet olarak tanımlanan VPN’in, iki sistemi birbirine bir tünel üzerinden bağlarken veriyi de farklı şifreleme algoritmaları ve teknolojiler kullanarak şifrelemesine işaret ediliyor.

Olağanüstü dönemlerde bu tür bir bağlantının önemi artıyor. Floransa’nın efsanevi Medici ailesi, ülkedeki iktidar mücadelesi sırasında Floransa’nın meşhur köprüsünün üzerindeki dükkanların önünden yani çarşıdan geçmek riskli hale gelince dükkanların üzerinden kapalı koridor şeklinde bir yol yaptırıp aileyi simgeleyen kuleye bu yoldan gidiyor. Bu belki de ailenin yaşam alanı ile kuleyi birleştiren ilk fiziksel VPN’i oluşturuyor. Hatta buna FPN yani fiziksel özel ağ diyebiliriz.

Günümüzde COVID-19 sonrası işlerin ofis dışına taşındığı ve siber saldırganşların hiç olmadığı kadar aktif olduğu bir ortamın yarattığı koşullar Medicilerin yolu inşa ettirdiği dönemden fazla farkı yok. Hatta bugünkü riskler daha ciddi diyebiliriz. Üstelik Medicilerin bu sorunu yaşadığı dönemde, çözüm olarak bu geçidi hayata geçirmek için önemli miktarda inşaat işini gerçekleştirmek gerekiyordu. Günümüzde ise, küçük bir inşaat işi ile çözümü kurma ya da buna bile gerek kalmadan işinizi halletme olanağına sahipsiniz. Vodafone Türkiye’nin SSL VPN hizmeti kapsamında sunduğu dedike SSL VPN cihazları ile servisi yönetme ve daha uygun maliyetli paylaşımlı (bulut) ortam üzerinden SSL VPN yönetim hizmeti alınması seçenekleri, günümüzde SSL VPN’in kimseyi Medicilerin fiziksel geçidi kadar uğraştırmadığını ortaya koyuyor. 

İnternet tarayıcısı kullanılarak yapılabilen VPN işlemi olan SSL VPN’de herhangi bir ekstra yazılım veya dosya indirmeye gerek bırakmayan basit bir kullanım modeli bulunuyor. Telefonlar kadar bilgisayarları da bağlayabilen SSL VPN, yeni normalde kendi personeli kadar müşterilerini de dijital platforma taşımak isteyenler için kullanışlı bir çözüm oluşturuyor. Dijitalleşme ihtiyacının lüks değil bir zorunluluk olması ise, yeni normalde hayatta kalmak isteyenler için bu çözümü iyi tartmayı ihtiyaç haline getiriyor.  

İşinizin ve kullandığınız bilginin öneminin kritik eşiğin üzerinde olması durumunda –GDPR ve KVKK cezalarının yüksekliği  bu kritik eşiği daha da aşağı çekti- SSL VPN’in sizin için taşıtyacağı önemin arttığını söyleyebilirim. Güçlü ülkelerin liderleri kadar kritik bir iş yapanların “kırmızı telefon” kullanarak birbirlerine her an ulaşabilmesi, dünyanın bir siyasi krizle karşılaşmasını engelleyen iyi bir çözüm. Sizin işiniz bu kadar kritik değilse, kırmızı telefona gerek yok ama SSL VPN uygulamasını değerlendirmenizde yarar var.  

Kerem Özdemir